Дзіцячы траўматызм і яго прафілактыка

       У залежнасці ад прычын i абставiн ўзнікнення пашкоджанняў адрозніваюць наступныя віды дзіцячага траўматызму:

• бытавы,
• вулічна - транспартны і нетранспортный,
• школьны (падчас пераменаў, на ўроках фізічнай культуры і здароўя, працоўнага навучання і т. д.),
• cпартыўны (пры арганізаваных занятиях і неарганізаваным досуге),
• іншы (вучэбна-вытворчы, сельскагаспадарчы і інш.).

       Бытавы траўматызм у дзяцей займае першае месца сярод пашкоджанняў і складае 70 - 75%.

       Да бытавога траўматызму адносяць пашкоджанні, атрыманыя падчас знаходжання дзяцей у кватэры, калідоры, на лесвічнай пляцоўцы, у двары дома і т. д. Бытавая траўма часцей за ўсё назіраецца ў дзяцей ясельнага і дашкольнага ўзросту і зніжаецца ў школьным узросце. У грудных дзяцей каля трэці ўсіх пашкоджанняў складаюць апёкі і каля 20% - пераломы. Правільная арганізацыя догляду, спрыяльныя ўмовы навакольнага становішча з'яўляюцца найважнейшымі фактарамі папярэджання бытавой траўмы.

       За дзецьмі ясельного ўзросту патрабуецца ўзмоцненае назіранне. Сістэматычная санітарна-асветная праца сярод бацькоў і работнікаў дзіцячых ясляў, азнакамленне іх з прычынамі траўмаў і мерамі прафілактыкі могуць у значнай ступені знізіць колькасць траўмаў. Калі траўма адбылася ў дзіцячай установе, яна павінна быць прадметам разбору і абмеркавання.

      Бытавыя траўмы ў дзяцей дашкольнага ўзросту ўзнікаюць у асноўным пры падзенні, ўдары аб розныя прадметы. Колькасць апёкаў памяншаецца ў сувязі з павелічэннем жыццёвага вопыту дзіцяці. Апёкі ў гэтым узросце ўзнікаюць у асноўным з-за дрэннага нагляду і нядбайнасці дарослых. Папярэджанне траўмаў у гэтай узроставай групе залежыць ад захавання дарослымі элементарных правілаў бяспекі ў побыце (правільнае захоўванне запалак, атрутных вадкасцяў, асцярожнае абыходжанне з электрапрыборамі, посудам з гарачай вадкасцю падчас мыцця і т. д.). У дзяцей школьнага ўзросту разам з бытавой траўмай пачынае ўзрастаць частата вулічнай траўмы.

    Вулічны нетранспартны траўматызм абумоўлены ў асноўным невыкананнем дзецьмі правілаў паводзін на вуліцы. З мэтай папярэджання гэтага віду траўматызму неабходна правільна арганізаваць вольны час дзяцей, шырэй выкарыстоўваць у школе пакой падоўжанага дня, дзіцячыя пакоі і пляцоўкі пры домакіраўніцтвах з прыцягненнем прадстаўнікоў грамадскасці.

   Вулічная транспартная траўма з'яўляецца самай цяжкай і ў сувязі з павелічэннем інтэнсіўнасці руху на дарогах гарадоў і пасёлкаў не мае тэндэнцыі да зніжэння. Траўма, як правіла, суправаджаецца множнымі пашкоджаннямі, што можа прынеслі да інваліднасці ці нават гібелі дзіцяці. Асноўнымі прычынамі дзіцячага транспартнага траўматызму з'яўляюцца: безнагляднасць дзяцей, няведанне і невыкананне дзецьмі правілаў вулічнага руху, часам невыкананне правілаў руху вадзіцелямі транспарту, гульня на праезнай часткі вуліцы і інш. У мэтах папярэджання гэтых самых цяжкіх пашкоджанняў неабходна праводзіць спецыяльныя заняткі па вывучэнні правілаў вулічнага руху сярод дзяцей дашкольнага і школьнага ўзросту, шырэй арганізоўваць дзіцячыя аўтадромы пры парках, праводзіць тлумачальную работу сярод бацькоў, настаўнікаў.

Школьны траўматызм: Сярод школьнікаў 80% пашкоджанняў адбываюцца падчас змен. Яны абумоўлены ў асноўным парушэннем правілаў паводзін, таму ўсіленне нагляду за навучэнцамі падчас перамен з боку настаўнікаў з’яўляецца асноўным спосабам папярэджання няшчасных выпадкаў, якія ўзнікаюць у школе.

   Няшчасныя выпадкі, якія адбываюцца падчас урокаў фізічнай культуры і здароўя, патрабуюць асаблівай увагі. Для прафілактыкі траўмы на ўроках фізічнай культуры і здароўя, у школах неабходна навучыць дзяцей правілам паводзін на ўроках, лепш арганізоўваць «страхоўку» падчас гімнастычных практыкаванняў.

   Для папярэджання пашкоджанняў пры арганізаваных спартыўных занятках на вуліцы, у двары неабходна павялічыць лік дзіцячых месцаў для гульні ў футбол, валейбол, хакей, для катання на каньках і інш.

    На ўроках працоўнага навучання з мэтай павышэння бяспекі працы навучэнцаў необходна клапаціцца аб спраўнасці інструментаў і абсталявання, навучыць правільным прыёмам абыходжання з імі, выпрацаваць навыкі, якія выключаюць вучэбна-вытворчы траўматызм.

   Сярод іншых відаў траўмаў варта згадаць пра няшчасныя выпадкі, якія адбываюцца з прычыны маніпуляцый са выбуханебяспечнымі прадметамі.